Po 1950 roku

W 1950 roku Spółdzielnia Mleczarska w Chełmie wkroczyła w nową erę. Zainstalowano napęd elektryczny i zakupiono samochód Star 20, którym jeździł Tadeusz Kołtun, jeden z wieloletnich pracowników. To był rok, w którym w Chełmie otwarto pierwszy bar mleczny oraz dwa sklepy. Asortyment produktów znacznie się poszerzył – wprowadzono lody śmietankowe i kakaowe oraz kefir. Spółdzielnia skupowała niemal milion litrów mleka w 22 punktach skupu, a liczba członków wzrosła do 711.

Jednak spółdzielcza forma gospodarowania nie trwała długo. 1 stycznia 1951 roku, decyzją rządu, wszystkie Spółdzielnie Mleczarskie zostały upaństwowione. Dla oddanych spółdzielców był to trudny moment. Spółdzielnia w Chełmie przekształciła się w Powiatowy Zakład Mleczarski, zarządzający pięcioma zakładami: w Kumowie, Syczynie, Rudzie, Cycowie i Nowosiółkach. Członkowskie udziały przepadły, a spółdzielnia została wykreślona z rejestru sądowego, a rolnicy zostali zobowiązani do obowiązkowych dostaw.

Choć państwowa forma zarządzania pozwoliła na modernizację zakładów i zwiększenie ich wyposażenia technicznego, brakowało porozumienia z rolnikami, a potencjał ich gospodarstw nie został w pełni wykorzystany.

W 1957 roku nadeszły kolejne zmiany. Rząd zrezygnował z państwowego zarządzania mleczarniami i powrócono do spółdzielczości. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Chełmie została ponownie zarejestrowana 30 września 1957 roku pod numerem 2416. Członkowie złożyli nowe deklaracje przystąpienia, a rejestry członkowskie prowadzone są do dziś. Zbigniew Waldowski z Poczekajki objął przewodnictwo w Radzie Nadzorczej, a Juliusz Dyczkowski został Prezesem Zarządu. Rozpoczął się kolejny okres dynamicznego rozwoju spółdzielczości, trwający od 1957 do 1975 roku.

W tym czasie likwidowano małe zakłady, które przekształcono w punkty skupu mleka, a całe przetwórstwo mleczne przeniesiono do Chełma. Spółdzielnia rozwijała własną sieć detaliczną, otwierając m.in. popularny pawilon „Atrakcyjny” przy ulicy Lubelskiej, gdzie obecnie mieści się Urząd Miasta, serwujący mieszkańcom wielosmakowe lody.

W 1970 roku rozpoczęto budowę nowego Zakładu Mleczarskiego przy ulicy Kalinowej 5, który ukończono 31 grudnia 1973 roku. W 1974 roku Spółdzielnia przeniosła się do nowoczesnego zakładu, zdolnego przerabiać 140 tysięcy litrów mleka dziennie. Zakład wyposażono w nowoczesne urządzenia, w tym linię do produkcji masła, proszkownię mleka, linię do serków homogenizowanych oraz szwedzkie wirówki i automatyczny pasteryzator.

W 1976 roku utworzono Wojewódzką Spółdzielnię Mleczarską, obejmującą zakłady w Chełmie, Krasnymstawie i Włodawie. Jednak ta integracja nie przyniosła oczekiwanych rezultatów.

28 lutego 1981 roku Sąd Rejonowy w Chełmie ponownie zarejestrował Okręgową Spółdzielnię Mleczarską pod numerem 146. W latach dziewięćdziesiątych, dostosowując się do gospodarki rynkowej, spółdzielnia podjęła strategiczne decyzje, koncentrując się na produkcji dla rynku krajowego. Wprowadzono bardziej rentowne produkty, takie jak serek Bieluch i Smakosz, wykorzystując nowoczesną technologię ultrafiltracji. Zrezygnowano z butelkowania mleka i śmietany na rzecz pakowania w kartony i folię. Rozbudowano także system dystrybucji oraz wprowadzono pozytywne zmiany w bazie surowcowej, przygotowując się do wyzwań rynku.